همایش یكصدمین سالگرد نهضت مشروطیت ایران
در کرماشان
ساعت 10 بامداد روز شنبه 14 مرداد همزمان با صدمین سالروز انقلاب مشروطه به دعوت انجمن ژیار کرماشان شماری از فعالان سیاسی، فرهنگی و دانشجویی که بیشتر آنان را چهره های جوان تشکیل می دادند بر سر مزار سردار یار محمد خان کرماشانی (ملقب به گُرد کُرد) از مجاهدان و شهیدان مشروطیت گرد هم آمدند و با گذاردن گل و افروختن شمع بر مزار ایشان ضمن ادای احترام به این شخصیت مبارز و آزادی خواه، سالروز انقلاب مشروطه را گرامی داشتند. در این گرد هم آیی اردشیر کشاورز (نویسنده و پژوهشگر) درباره ی زندگانی و مبارزات سردار یار محمد خان کرماشانی و ابراهیم فتاحی (دبیر سازمان مدافعین کرماشان) در رابطه با وضعیت نامناسب آرامگاه ایشان که در انبار مرکز بهداشت کرماشان قرار دارد سخنانی را ایراد نمودند. این مراسم با هم خوانی تصنیف "مرغ سحر" (که در پیوند با انقلاب مشرطه سروده شده) در ساعت ۱۱:۳۰ پیش از ظهر پایان یافت
روز دوشنبه 16 مرداد به همت انجمن ژیار کرماشان نشست بزرگداشت یکصدمین سالگرد انقلاب مشروطه با حضور نمایندگان برخی تشکل های مدنی و شماری از فعالان سیاسی، فرهنگی و دانشجویی در محل دفتر این انجمن برگزار شد
در ابتدای مراسم و پس از اعلام یک دقیقه سکوت جهت ادای احترام به تمامی جان باختگان راه حق، به ویژه شهدای مشروطیت و از آن میان سردار یار محمد خان کرماشانی، متن کوتاهی در پیوند با سده ی مشروطه از سوی یکی از اعضای انجمن قرائت گردید . سپس مجری برنامه ضمن خوش آمد گویی به حضار انگیزه ی انجمن ژیار از برپایی این مراسم را بیان داشت. وی به مواردی چون گرامیداشت این روز تاریخی، شناخت بهتر علل، اهداف و دستاوردهای انقلاب مشروطه و بررسی جایگاه کرماشان در مشروطیت اشاره نمود
اردشیر کشاورز (نویسنده و پژوهشگر) نخستین سخنران این مراسم بود که تحت عنوان "کرماشان در مشروطیت و نقش سردار یار محمد خان کرماشانی در جریانات مشروطه" به سخنرانی پرداخت. ایشان کرماشان را از پیشروترین و تاثیرگذارترین شهرهای ایران در مشروطیت خواند و گفت: به موجب اسناد تاریخی عصر مشروطه کرماشان به مدت 6 سال پس از شهرهایی چون تهران و تبریز مهد انقلاب و کانون بحران های بعد از پیروزی مشروطیت بود. کشاورز با اشاره به مواردی چون حضور شماری از مجاهدان کرماشانی از جمله میرزا علی خان سرتیپ خانه خراب در تهران جهت پیگیری خواست مردم در برپایی اصول حاکمیت قانون تحت لوای حکومت مشروطه و سپس راهی شدن گروهی دیگر از مجاهدان تحت فرمان یار محمد خان کرماشانی به سوی تهران و تبریز برای یاری رساندن به مشروطه خواهان به شرح مفصل حوادث آن دوران به ویژه در کرماشان پرداخت.
وی در ادامه با بیان مبارزات و رشادت های یار محمد خان کرماشانی از او به عنوان سرداری که همه چیز خود را فدای آزادی نمود یاد کرد و گفت: تاثیر ایشان در جریانات مشروطیت کمتر از ستار خان و ... نبوده اما متاسفانه کسانی که تاریخ مشروطه را نگاشته اند چنان که شایسته است از او یاد نکرده اند
ایشان درباره اهمیت نقش سردار یار محمد خان کرماشانی به بخشی از مقاله ی آخرین مجاهد اثر باقر مومنی چاپ شده در نشریه باران اشاره نمود که می نویسد: آخرین گروه مجاهدین (اشاره به شهادت سردار یار محمد خان کرماشانی در شهر کرماشان) بی سردار ماند و پراکنده شد و بدین سان نیروی مسلح خلق که از سال ۱۲۸۶ در تبریز نطفه بست در کرمانشاه مدفون شد، تا از پا افتادن یار محمد خان جنبش انقلابی مشروطیت آخرین راه خویش را به آخر رساند. این نویسنده و پژوهشگر کرماشانی در پایان با ابراز تاسف از مظلومیت کرماشان و بزرگانش در کتب تاریخی و همایش های سراسری گفت: ما به سان فرزند یتیمی هستیم که هیچ کس را نداشتیم تا برای ما و از ما بگوید و بنویسد
پس از آن از علی لیمویی دعوت شد تا یکی از شعرهایش را که در ستایش یار محمد خان کرماشانی سروده قرائت نماید. وی این گونه آغاز کرد : "شهر من کرمانشاه ، شهر گردان دلیر ، شهر شیران ژیان ، شهر یار ممد خان ، گُرد کُردی بوده است ، به گواه تاریخ" سپس با وصف دلاوری ها و فداکاری های سردار و بیان واقعه ی جانسوز قتل او در پی بازگشتش به کرماشان ادامه داد و شعرش را با این بیت: "یار ممد جان داد ، جان گرفت استبداد" خاتمه بخشید
در دنباله ی مراسم مراد حدادیان (استاد تاریخ) پیرامون علل و انگیزه های وقوع انقلاب مشروطه و معرفی نیروهای شرکت کننده در آن سخنرانی نمود. ایشان تقویت این تفکر در میان نخبگان و روشنفکران جامعه ی ایران مبنی بر صلاحیت مردم در اداره ی امور مملکت و به دست گرفتن قدرت حاکمیت را از نخستین انگیزه های تمایل آنان به مشرطیت دانست. حدادیان با اشاره به پیشینه ی تاریخی ایران و بیان ریشه های تاریخی مشروطه گفت: رفورم و انقلاب در ضمیر ناخودآگاه و وجود مردم است و بروز و وقوع آن مستلزم پدید آمدن زمان مناسب و پیدا شدن رهبران شایسته است.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: اگر چه آرمان ها و اهداف انقلاب مشروطه محقق نشد اما مطالبات تاریخی و بر حق مردم ایران پا بر جا ماند و آن گونه که دیدیم در دوران های مختلف تاریخی به هنگام فراهم شدن شرایط لازم دوباره از سوی مردم و نخبگان جامعه ابراز گشت. از جمله در دوران نهضت ملی ایران به رهبری دکتر مصدق و انقلاب بهمن 57 و ... ایشان ضمن برشمردن نیروهای شرکت کننده در انقلاب مشروطه به بررسی نقش پیچیده دستگاه روحانیت در مشروطیت پرداخت و روحانیون تاثیر گذار در جریانات مشروطه را به دو طیف سنتی و مدرن تقسیم نمود و با بیان نظرات برخی از آنان چون شیخ فض الله نوری و ... در رابطه با مشروطیت و حکومت داری به سخنان خویش پایان داد
پس از آن یکی از اعضای انجمن ژیار پیشنهاد این انجمن مبنی بر تشکیل هیئتی جهت رسیدگی به وضعیت آرامگاه سردار یار محمد خان کرماشانی را که در محوطه ی مرکز بهداشت شهرستان کرماشان قرار دارد مطرح نمود و خواستار تشکیل فوری این هیت و متعاقب آن مراجعه به نهادهای مربوطه ی دولتی جهت سامان دهی به مزار ایشان گردید
ابراهیم فتاحی (دبیر سازمان مدافعین آزادی کرماشان) نیز به عنوان آخرین سخنران در این مراسم به سخنرانی پرداخت. وی در آغاز به اهداف و دستاوردهای مشروطیت اشاره کرد و تفکیک قوا از یک دیگر جهت رهایی از استبداد و محدود کردن قدرت شاه و پاسخگویی در برابر مردم و پذیرش نظارت آنان بر حکومت از طریق نمایندگان شان و امکان ابراز نظراتشان از طرق مختلف و ... را از آرمان های مشروطه دانست که متاسفانه بسیاری از آنان محقق نگشت و در حد قانون و به صورت تشریفاتی باقی ماند. ایشان با اشاره به پدیده ی تقدس زدایی از مقام شاه که ضمینه ی آن در جریان مشروطیت به وجود آمد بیان داشت هر گاه قدرت در هاله ای از مقدسات قرار گیرد بزرگترین مصیبت ها بر جامعه وارد می گردد زیرا که آن مقام مقدس هر کاری را می تواند انجام دهد بدون این که خود را ملزم به پاسخگویی بداند
در بخش پایانی مراسم تریبون آزاد برگزار شد که طی آن تعدادی از شرکت کنندگان به طرح پرسش از سخنرانان و شماری نیز به ارئه ی تحلیل ها و نظرات خویش پیرامون مشروطیت و موضوعات مطرح شده در نشست پرداختند
چاپ این صفحه
بازگشت : به بالای صفحه
به صفحه قبل