نشریه پرورش


نوع و روش: سیاسی ـ خبری ـ اجتماعی
مدیر: علی‏محمد خان پرورش كاشانی
تاریخ انتشار : 1318 هجری قمری
محل انتشار : قاهره
فاصله انتشار : هفتگی
موجودی در مرکز مطالعات تاریخ معاصر ایران : سال 1318


روزنامه پرورش در شهر قاهره به زبان فارسی به مدیری “میرزاعلی‏محمد پرورش“ تاسیس و شماره اول آن در 16 صفحه به قطع وزیری چاپ و در تاریخ 10/صفر/ 1318ق مطابق با 8/ژوئن / 1900م منتشر گردید

روی جلد، نام روزنامه پرورش و در زیر آن سال تاسیس به قمری و میلادی و در زیر سال تاسیس این عبارت درج گردیده است: “ این روزنامه آزاد است و هفته‏ای یك بار، روز جمعه طبع می‏شود، منظور از كلمة آزاد این است كه : روزنامه‏ای آزاد است كه دولت و یا حكام وقت در ولایات در طبع آن دخالتی نداشته و روزنامه به دست اشخاص غیردولتی اداره می‏شده است. سایر خصوصیات نیز در دو طرف عنوان روزنامه نوشته می‏شد از جمله: قیمت آبونه سالیانه در ایران 4 تومان، قفقاز 10 منات، ممالك عثمانی 4 مجیدی، مصر 4 ریال، عنوان مراسلات : علی‏محمد پرورش. صندوق المخصوص نمرة 439

(Mirza Ali Mohammad Khan Parvareche: la Boi to especial N. 439, Cair (Egypte)

در مقاله اول روزنامه تحت عنوان “تشكر و امتنان“، علی‏محمد عنوان می‏كند كه به علت بعضی ناملایمات گوشه دیگری اختیاركرده و به دلیل اصراری كه می‏شده تصمیم به انتشار روزنامه پرورش می‏گیرد. دوستانش كه مطلع می‏شوند از او دعوت به عمل می‏آورند كه به محل آنها برود. علی‏محمد نیز بعد از تشكر چنین می‏نویسد: مشتركین پرورش را بشارت می‏دهیم كه پس از طی مذاكرات، ادارة روزنامه را به لندن یا پاریس یا برلن پایتخت آلمان نقل خواهیم كرد

لازم به ذكر است كه منظور از ناملایمات، اختلافی است كه بین مدیر پرورش و مدیر روزنامه ثریا روی داد و باعث جدایی این دو از یكدیگر و تاسیس روزنامه پرورش توسط علی‏محمد كاشانی شد. مطلب دیگر اینكه با وجود وعده‏ای كه وی دربارة محل انتشار پرورش به لندن یا پاریس یا برلن داد، هیچگاه این وعده صورت عمل به خود نگرفت و در طول مدت انتشار، پرورش در مصر منتشر شد

سبك و سیاق مندرجات روزنامه پرورش مانند روزنامه ثریا است، كه عبارت بود از: یك سرمقاله كه معمولاً تحت عنوان “سیاسی“ نوشته می‏شد، سپس اخبار خارجی و مختصری از اخبار مربوط به ایران و مقالات مختلف راجع به اوضاع ایران، از خصوصیات این روزنامه، ذكر فهرست مندرجات هر شماره، در ستون اول صفحه اول است، كه این روش، سرمشق بعضی از جراید آغاز مشروطیت قرار گرفت و آنها هم فهرست مندرجات هر شماره را در ستون اول چاپ می‏كردند

برای نمونه فهرست مندرجات شمارة اول پروش ذكر می‏شود
تشكر و امتنان ـ عرفت الله بفسخ الغرایم ـ سیاسی تلگرافات دارالسعاده
اسلامبول ـ برتوریا ـ نقل از روزنامه ثریا ـ پرورش ـ السپوزیسیون
رویای غریب و مكاشفه عجیب ـ فخیلت انسانیت و حسن معاشرت قاهره مصر

پرورش مانند روزنامه ثریا یكی از روزنامه‏های بسیار مفیدی است كه تاكنون به زبان فارسی منتشر شده و به سهم خود كمكهای گرانبهایی در بیداری ایرانیان و آماده ساختن آنها بر درخواست مشروطیت نموده است. در واقع پرورش خبر “چند روزنامه فارسی است كه كمتر تاكنون نظیر آنها پیدا شده و از لحاظ آشنا ساختن مردم ایران به اوضاع جهان، گامهای بزرگ و مفیدی برداشته است

از روزنامه پرورش تا شمارة 28 سال اول یعنی سال 1318هـ .ق در دست است، سبك مندرجات و قطع روزنامه در طول مدت انتشار، یكسان است و تنها تغییری كه در آن روی داد، روز انتشار است كه پس از مدتی به جای روزهای جمعه، روزهای دوشنبه منتشر می‏شد. لازم به ذكر است كه پس از آنكه مدتی ورود روزنامه پرورش از طرف امین‏السلطان به داخل ایران ممنوع شد، بالاخره روزنامه تا شمارة 33 منتشر و پس از توقیف، مدیر آن در اواخر سال 1320ق درگذشت

http://www.iichs.org/archived/nosakh/20.htm





چاپ این صفحه       بازگشت :     به بالای صفحه      ه به صفحه قبل