نشریه صور اسرافیل



. در اوج اختلاف موافقان و مخالفان مشروطیت, روزنامه صوراسرافیل در تهران انتشار خود را آغاز كرد كه یكی ازنویسندگانش دهخدا بود. در 19 دیماه سال 1285 ه ش برابر با 1907 میلادی علامه دهخدا، با همکاری مرحوم جهانگیرخان و مرحوم قاسم خان روزنامه صور اسرافیل را منتشر کرد. این روزنامه از جراید معروف و مهم صدر مشروطیت بود. جذابترین قسمت روزنامه یادشده ستون طنز(فکاهی) آن بود که به عنوان «چرند و پرند» به قلم علی اکبر دهخدا و با امضای «دخو» نوشته می شد. سبک نگارش آن در ادبیات فارسی بی سابقه بود و مکتب جدیدی را در عالم روزنامه نگاری ایران و نثر معاصر پدید آورد. وی مطالب انتقادی وسیاسی را با روش فکاهی طی مقالات خود در آن زمان منتشر می کرد

پس از تعطیل مجلس شورای ملی در دوره محمدعلی شاه، آزادیخواهان ناچار از کشور خارج شدند. دهخدا نیز به استانبول و از آنجا به اروپا رفت. وی در پاریس با علامه محمد قزوینی همراه بود. او پس از آن به سویس رفت و در «ایوردن» سویس نیز سه شماره از «صوراسرافیل» را به کمک میرزا ابوالحسن خان پیرنیا (معاضد الدوله) منتشر کرد. آنگاه دوباره به استانبول رفته و در سال 1327 هجری قمری با مساعدت جمعی از ایرانیان تحت عنوان مکور که در ترکیه بودند روزنامه ای به نام «سروش» به زبان فارسی انتشار داد

میرزا جهانگیر خان شیرازی نیز مدیر روزنامه صور اسرافیل بود . او در سال 1292 ه ق در شیراز متولد و در تهران مقتول شد . وی از خانواده ای تهی دست برخاسته بود و در اوان کودکی پدرش در گذشت. عمه اش سرپرستی او را به عهده گرفت . چهانگیر در 5 سالگی به شیراز بازگشت و در آنجا به تحصیل پرداخت . او در همین زمان مقدمات ادبیات و منطق وریاضی را نزد استادان زمان فراگرفت وی پس از آن به تهران آمد و به تحصیل علوم و فنون جدید پرداخت وهمزمان به انجمن های سری راه یافت و سرانجام نیز از ارکان عمده این تشکیلات شد. او در زمانی که محمد علی شاه به مخالفت با مشروطه پرداخت به همراه چند تن از جمله دهخدا که شرح آن گذشت روز نامه صور اسرافیل را ایجاد کرد. پس از اشغال مجلس جهانگیر خان به وسیله قزاقان دستگیر و به باغشاه برده شد و سرانجام در سال 1287 ه ش به دار آویخته شد. علامه دهخدا در رثای جهانگیر خان صور اسرافیل شعر معروف و برانگیزنده "یاد آر زشمع مرده یاد آر" را سرود





چاپ این صفحه       بازگشت :     به بالای صفحه       به صفحه قبل